تاریخ ایران
پیش سخن
تاریخ در واقع، علم كشف رویدادهای به وقوع پیوسته در جامعه های گوناگون وشناخت نهادهای متفاوت وساخت یا ساختواره های اجتماعی است. رویدادهای گذشته حیات انسانی به لحاظ موضوعی، اجتماعی و فرهنگی واقتصادی وسیاسی هستند، به لحاظ زمانی، هر واقعیت تاریخی متعلق به دوره ای مشخص و شرایط منبعث از آن است. افزون بر این ها، هر جامعه ای دارای ویژگی هایی است كه ازدگرگونی های درونی ودادوستدها وتعامل وگفت وگوهای برونی، نشأت گرفته است. از این رو، جامعه ها، جماعت ها، فرهنگ ها، پاره فرهنگ ها و تمدن های متعدد به وجودآمده و هیچ گاه، هیچ یك از آنها كاملاً منزوی و جدا از هم نبوده اند.
تاریخ ایران را می توان، به لحاظ مكانی، سرگذشت مردمی دانست كه در سرزمینی گسترده – كه بعدها «ایران زمین » نامیده شد و پشته یا فلات یا نجد ایران (به مساحت ۰۰۰/۶۰۰/۲ كیلومتر مربع) بخشی از آن به شمار می رفته است – زندگی خود را آغاز كرده اند.
ایران زمین یا سكونتگاه ایرانیان از شرق، تا رودسند و كوه های پامیر و كرانه های سیر دریا؛ ازغرب، تاجلگه های میان رودان (= بین النهرین) و آسیای صغیر؛ از شمال، تادریای خوارزم وبلندی های قفقاز و رود كورا؛ و ازجنوب، تا آن سوی خلیج فارس و دریای عمان، ادامه داشته است. از این سرزیمن وسیع، اكنون، تنها ۰۰۰/۶۴۸/۱ كیلومتر مربع باقی مانده كه مساحت كشور ایران است.
این سرزمین طی قرون واعصار، دگرگونی های طبیعی وجغرافیایی بسیاری یافته است. امابه لحاظ زمانی، از دیرباز، تاریخ ایران به هفت دوره تقسیم شده است كه در هر دوره سلسله هایی بربخش هایی از آن فرمانروایی كرده اند. این هفت دوره عبارت است از: ۱) دوره پیشاز تاریخ، از آغاز زندگی انسان در این سرزمین پهناور تا تشكیل منسجم ترین پادشاهی ایران (=مادها) ؛ ۲) دوره باستان، از پادشاهی مادها تا چیرگی اعراب بر ایران و پذیرش اسلام در میان ایرانیان (عصر مادها و هخامنشیان، سلطه اسكندر و سلوكیان، عصر اشكانیان (=پارت ها) ، عصر ساسانیان) ؛ ۳) دوره اسلامی، از فتح ایران تا پایان خلافت عباسیان در بغداد (دوره خلفای راشدین وبنی امیه ونهضت هاوحكومت های ایرانی و امیران منطقه ای وسلطنت تركان غزنوی وسلجوقی و خوارزمشاهی؛ ۴) تاریخ میانه، از حمله مغول تا استقرار سلسله صفوی (ایلخانان و حكومت های منطقه ای ملوك الطوایف، تیموریان، آق قویونلو و قراقویونلو) ؛ ۵) تاریخ جدید، از آغاز عصر صفویان تا حمله افغان ها و نیز دوره افشاریه و زندیه؛ ۶) تاریخ معاصر، از تشكیل سلسله قاجاریه تا انقلاب مشروطیت و نیز كودتای ۱۲۹۹ ش و مقدمات تشكیل سلطنت پهلوی
نمای دیوار حیاط ساختمان آپارتمان 4 طبقه روی پیلوت - 667